การย่างไฟvการย่างขี่หมา เมื่อเกิดอุบัติเหตุรถล้ม

 

ในสมัยก่อนภาคอิสาน เมื่อถูกรถชน ตกต้นไม้ หรือ โดนกระแทรกอย่างรุนแรง เป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาช้านาน ชาวบ้านเชื่อกันว่า การย่างไฟ เป็นวิธีการรักษาสุขภาพวิธีหนึ่งของการแพทย์พื้นบ้านภาคอีสาน ใช้รักษาผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ ซึ่งไม่สารถมองเห็นข้างในของร่างกายอาการอาจดูไม่ออก แต่อาจมีอาการเมื่ออายุเพื่มขึ้นก็ได้ การย่างไฟ  เป็นการใช้ความร้อนที่เหมาะสมผ่านตัวยาสมุนไพรเพื่อให้ออกฤทธิ์ และความร้อนไออุ่นจะทำให้น้ำมันหอมระเหยในสมุนไพรหากไม่ทำการย่าง คนเฒ่าคนแก่ภาคอิสานมักจะพูดกันว่า ตอนเกิดอุบัติเหตุไม่ยอมย่าง ไม่เชื่อฟัง เลือดลมร่างกายไม่ปกติ

การย่างไฟ

สมุนไพรและอุปกรณ์ในการย่าง

1.ใบมะขาม, ใบขี้เหล็ก, สะแกนา,ใบหนาด

2.เหล้าขาว 40 ดีกรี ประมาณ 30-40 มิลลิลิตร

3.น้ำตาลทราย 1-2 ช้อนโต๊ะ

4.แคร่ไม้ไผ่ 

5.ถ่านไฟ หรือ ถ้าเป็นไม้ควรใช้ไม้มะขาม ไม้ขี้เหล็ก

6.แผ่นสังกะสี 1 แผ่น

7. ครุถังใส่น้ำ

8.ผ้าห่มสองผืนสำหรับปู 1 ผืน และสำหรับคลุมร่างกาย 1 ผืน

 

วิธีการย่างไฟ แบบที่ 1 แบบละเอียด

1.นำแคร่มาวางไว้ที่โล่ง ก่อไฟด่านล่าง ใช้ถ่านหรือไม้ฟื้น เช่น ไม้มะขามป้อม ขี้เหล็ก สะแกนา

2.เหล้าขาว 40 ดีกรี ประมาณ 30-40 มิลลิลิตร+น้ำตาลทราย 1-2 ช้อนโต๊ะ ดื่มเพื่อปรับธาตุ ปรับเลือด

3.วางสมุนไพรลงบนแคร่ให้ทั่ว ปูผ้าหรือเสื่อ ชุบน้ำบนชั้นของสมุนไพร (ต้องชุบน้ำก่อนย่างเสมอและหลังจากย่างได้        2-3ชั่วโมง ต้องพรมน้ำให้ชุ่ม) เพื่อไม่ให้ร้อนมากเกินไป

4.เตรียมร่างกายอาบน้ำให้สะอาด ทำความสะอาดร่างกาย โดยการอาบน้ำอุ่นที่มีส่วนผสมของใบมะขามและใบหนาดต้มให้เดือด ให้สวมเสื้อผ้าที่หลวมๆ ระบายอากาศหรือถ่ายเทความร้อนได้

5.เวลาย่างไฟจะได้ไม่อบและร้อนเกินไป การนอนบนแคร่ที่มีไอร้อนต้องมีการเฝ้าดูอาการไม่ห่าง หากร้อนมากเกินไป ร่างกายอาจเกิดแผลจากความร้อนได้ ระวัง

 

การย่างไฟแบบที่ 2 โดยย่อ

ใช้ใบและกิ่งเปล้าใหญ่สด ใบหนาด จำนวนมาก ใบว่านซน 7-8 ใบ ข้าวเปลือกแช่น้ำ 3-4 กิโลกรัม เอาใบเปล้าใหญ่ ใบหนาด ปูลงบนแคร่ไม้ไผ่ให้หนาพอควร เอาใบหว่านซนปูลงทับเป็นช่วงๆ ข้าวเปลือกโรยทับ จากนั้นเอาเสื่อปูทับอีกครั้งหนึ่ง ให้ผู้ป่วยนอนห่มผ้าด้านบน ก่อไฟใต้แคร่และให้เอาใบเปล้าใหญ่ ใบหนาดคลุมไฟ ให้ควันลอยขึ้นหาคนป่วย จะไม่มีการเปลี่ยนสมุนไพรจนแล้วเสร็จ

ช่วงเวลาที่ย่างอาจต้องใช้ความอดทน ร้อนหน่อย แต่ดีต่อสุขภาพ

การย่างขี่หมา

การย่างขี่หมา เป็นการรักษาอีกแบบตั้งแต่สมัยโบราณ แต่ปัจจุบันภาคอิสานยังคงนิยมย่างและรักษาผู้ที่ประสบอุบัติเหตุ รถล้ม ตกจากต้นไม้ เป็นต้น การย่างแบบขี้หมาสามารถทำให้อาการฟกช้ำ ดำเขียว อาการปวดดีขึ้น

สมุนไพรในการย่างขี้หมา มีดังนี้

1.ใบพลับพลึง, ใบหนาด, ใบว่านไพล, ใบระหุ่ง

2.แคร่ไม้ไผ่ 

3.ถ่านไฟ

4.แผ่นสังกะสี 1 แผ่น

5.ครุถังใส่น้ำ

6.ผ้าห่มสองผืนสำหรับปู 1 ผืน และสำหรับคลุมร่างกาย 1 ผืน

 

วิธีการย่างขี่หมา

1.ก่อไฟบนสังกะสี ถ้าถ่านเปลี่ยนเป็นสีแดงแสดงว่าถ่านติดแล้ว

2.นำสังกะสีไปว่างไว้ที่ใต้แคร่ไม้ และให้ผู้ประสบอุบัติเหตุนอนบนแคร่

3.นำขี้หมามาวางบนถ่านไฟ ยิ่งเยอะยิ่งดี แนะนำว่าควรเป็นขี้หมาแห้งจะไม่มีกลิ่นเหม็นมาก หากไม่มีจริงๆขี้หมาเปียกก็ได้

4.นำใบว่านไพร ใบพลับพลึง ใบหนวด ใบระหุง มาวางบนกองไปข้างล่างแคร่

5.เมื่อนำสมุนไพรเหล่านี้มาวางบนกองไฟจะทำให้เกิดควันโขมงอย่างมาก ใช้ผ้าคลุมทั้งตัวของผู้ป่วยและสูดลมหายใจเข้าลึกๆ เพื่อสูดดมเอาสมุนไพรนั้น ความร้อนของกลิ่นสมุนไพรจะทำให้หายใจโล่ง และอาการเจ้บปวด ปวดตามตัวจะทุเลา และดีขึ้น

 

การย่างจะใช้ระยะเวลาโดยขึ้นกับอาการของผู้ป่วย

1.ระดับเล็กน้อย ย่างไฟครั้งละ 2-4 ชั่วโมง ทำต่อเนื่อง 1-2 วัน

2.ระดับปานกลาง ย่างไฟครั้งละ 3-5 ชั่วโมง ทำต่อเนื่อง 2-4 วัน

3.ระดับการเจ็บป่วยรุนแรง เช่นกระดูกหัก หมดสติ หลังจากได้รับการรักษาจากแพทย์แผนปัจจุบันแล้ว ย่างไฟครั้งละ 4-7 ชั่วโมง ทำต่อเนื่อง 3-5 วัน

ข้อห้ามและข้อควรปฏิบัติ ในการย่าง

1.ผู้รับบริการไม่ควรดื่มน้ำเย็นขณะทำการย่าง

2.ไม่ควรย่างในรายที่อ่อนเพลีย และผู้มีประจำเดือน

3.ควรทำหลังรับประทานอาหารแล้วประมาณ 1 ชั่วโมง

4.คนที่ฟกช้ำจากการอุบัติเหตุหากมีบาดแผลห้ามย่าง

5.ผู้ป่วยที่มีไข้ตัวร้อนห้ามย่าง

6.หลังการย่างยาไม่ควรอาบน้ำทันที เพราะจะไปชะล้างตัวยาออกจากผิวหนัง และทำให้ร่างกายปรับตัวไม่ทัน

 

ที่มา: http://www.thaihof.org/knowledge/article/detail/2696

https://www.m-culture.go.th/mahasarakham

/ewt_news.php?nid=2213&filename=index